Staw skokowy - Postępowanie po urazach skrętnych stawów kończyny dolnej

Urazy skrętne stawów kończyn dolnych mogą przydarzyć się każdemu, zarówno w trakcie życia codziennego, jak i podczas uprawiania sportów. Najczęściej dochodzi do skręcenia stawu skokowego i kolana, przy czym różnice w częstości urazów tych stawów zależą od pory roku i wykonywanej aktywności.
Skręcenie stawu skokowego jest najczęstszym urazem kończyny dolnej, przede wszystkim dlatego, że może do niego dojść nie tylko w trakcie uprawiania sportu, ale także podczas zwykłego chodzenia. Przy prawidłowym zaopatrzeniu możliwy jest relatywnie szybki powrót do pełnej aktywności, jednak w przypadku zaniedbania banalny uraz może prowadzić do przewlekłej niestabilności stawu skokowego dającej dolegliwości przez wiele lat. Niestety dość często urazy skrętne stawu skokowego są bagatelizowane, a Pacjent zgłasza się do lekarza po dłuższym czasie. Tymczasem postępowanie według prostego algorytmu bezpośrednio po urazie pozwala ograniczyć doznane uszkodzenia i przyspieszyć powrót do sprawności. Algorytm oparty na pięciu czynnościach, opisywany jest przez wywodzący się z języka angielskiego skrót "PRICE", który rozwija się jako: Protection, Rest, Ice, Compression, Elevation. Kolejno rozwijając algorytm otrzymujemy sekwencję czynności, które powinno się wykonać jak najszybciej po urazie. Takie postępowanie zmniejsza dolegliwości bólowe, ogranicza obrzęk i przyspiesza gojenie uszkodzonych tkanek.
• Protection - ochrona - po urazie nie należy obciążać skręconego stawu skokowego
• Rest - optymalna jest 72 godzinna przerwa w aktywności ruchowej - ograniczenie przemieszczania sie do niezbędnego minimum.
• Ice - szybkie schłodzenie okolicy stawu skokowego - można użyć woreczka z lodem lub specjalnego Cold Packa, który można kupić w aptekach. Ważne jest, żeby nie przykładać lodu do odsłoniętej skóry, ponieważ można doprowadzić do jej odmrożenia
• Compression - ucisk - zastosowanie bandaża elastycznego pozwala ograniczyć narastanie obrzęku i dodatkowo usztywnia staw, chroniąc go przed pogłębianiem urazu.
• Elevation - uniesienie kończyny do góry - ułożenie skręconego stawu skokowego na podwyższeniu ułatwia odpływ krwi z nogi i ogranicza narastanie obrzęku, zmniejszając dolegliwości bólowe.
Optymalny ciąg zdarzeń po skręceniu stawu skokowego powinien więc wyglądać w taki sposób:
Jak najszybciej po skręceniu staw skokowy powinien zostać zabezpieczony bandażem elastycznym, ważne jest żeby tak założyć bandaż, aby uciskał on na staw skokowy, ale nie tamował dopływu krwi do palców stopy, jeśli jest zaciśnięty zbyt mocno stopa zacznie sinieć i drętwieć - to znak, ze trzeba go poluzować. Po zabandażowaniu staw powinien być schłodzony przez okres 15-20 minut - potem chłodzenie najlepiej jest powtarzać co 2-3 godziny. Nogę najlepiej umieścić na poduszce lub wałku tak, żeby była uniesiona o około 15-20 cm. Optymalnie, jeśli przez kolejne 2-3 dni po urazie można pozostać w pozycji leżącej z uniesioną nogą. Istotne jest, aby przez pierwsze dni po urazie nie obciążać kończyny na przykład poruszając się o kulach.
Jeśli jest taka możliwość warto zgłosić się do ortopedy. Lekarz ortopeda zbada staw skokowy, oceni zakres uszkodzeń, jeśli będzie to konieczne zleci badanie USG lub wykonanie zdjęć rentgenowskich, aby wykluczyć złamanie kostek. W przypadku skręceń przebiegających z uszkodzeniem aparatu więzadłowego stawu skokowego lekarz powinien założyć półsztywny stabilizator stawu skokowego, który umożliwi chodzenie, a jednocześnie będzie zabezpieczał przed kolejnym skręceniem w trakcie gojenia więzadeł. W okresie po urazie, gdy staw jest obrzęknięty i wymagane jest unieruchomienie należy także zastosować profilaktykę przeciwzakrzepową, aby zapobiec rozwojowi zakrzepowego zapalenia żył. Ostatnim istotnym elementem leczenia skręceń stawu skokowego jest fizjoterapia, której celem jest przywrócenie pełnego, bezbólowego zakresu ruchu w stawie i dobrej kontroli równowagi ciała, tak, aby zapobiec nawracaniu urazu.

Zobacz więcej >>